Compliance officer – zarobki, obowiązki i zadania

Czy specjalista compliance jest tym samym stanowiskiem co compilance officer lub manager obszaru compliance? W temacie compliance pojawia się wiele sprzeczności i niejasności, jednak duże firmy działają w tym obszarze już od lat. Jak zatem wygląda sprawa z obowiązkami compliance officera?

Compliance officer to osoba, która wspiera działania każdej większej firmy. W ostatnim czasie temat ten stał się popularny w wielu krajowych mediach. Wszystko za sprawą ustawy o sygnalistach, którą na początku maja 2024 uchwalił Sejm. Celem tego aktu prawnego jest implementacja unijnej dyrektywy z 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszajacych naruszenia Unii. Jak działa dział compliance? Jakie zadania czekają na compliance officera? Ile zarabia compliance officer w różnych zakątkach świata?

Kim jest compliance officer?

Compliance officer, znany również jako menedżer ds. zgodności, to profesjonalista odpowiedzialny za zapewnienie, że organizacja przestrzega zewnętrznych regulacji i wewnętrznych polityk. Ich głównym zadaniem jest ochrona organizacji przed ryzykiem prawnym i zapewnienie etycznego zachowania w jej operacjach.

Compliance officer to ważne stanowisko, dzięki któremu firma może efektywnie zarządzać ryzykiem i tworzyć bezpieczne miejsce pracy. Aby zostać compliance officerem, konieczne jest posiadanie odpowiedniego wykształcenia oraz zestawu umiejętności i kompetencji. Preferowane kierunki to prawo, finanse, zarządzanie, ekonomia, administracja publiczna, rachunkowość lub pokrewne dziedziny. Wiele uczelni oferuje specjalistyczne programy studiów z zakresu compliance, prawa gospodarczego czy zarządzania ryzykiem. Jednocześnie uzyskanie certyfikatów takich jak Certified Compliance & Ethics Professional (CCEP), Certified Regulatory Compliance Manager (CRCM), czy Certified Anti-Money Laundering Specialist (CAMS) może być bardzo korzystne. Compliance officer jest zatem specjalistą w zakresie obowiązujących przepisów prawa oraz w nadzorowaniu poprawnych działań przedsiębiorstwa.

Compliance officer – co robi?

Stanowisko compliance officera to zadania obarczone dużą odpowiedzialnością za szereg działań podejmowanych przez firmę. Obowiązki są zazwyczaj uniwersalne niezależnie od branży, w jakiej działa compliance officer, jednak ich ostateczny zakres zależy od wielkości przedsiębiorstwa oraz stanowiska, jakie w dziale compliance zajmuje pracownik. Możemy jednak wyróżnić główny zarys tego, co robi compliance officer:

• opracowywanie, przegląd i aktualizacja polityk wewnętrznych, aby zapewnić ich zgodność ze standardami regulacyjnymi i etycznymi praktykami,
• przeprowadzanie regularnych audytów i ocen w celu zapewnienia przestrzegania polityk wewnętrznych,
• raportowanie stanu przestrzegania prawa i standardów rynkowych,
• szkolenie pracowników w zakresie polityk i procedur dotyczących zgodności,
• identyfikowanie i ocena ryzyk związanych ze zgodnością w organizacji,
• wdrażanie środków mających na celu zminimalizowanie zidentyfikowanych ryzyk,
• monitorowanie i raportowanie skuteczności kontroli zgodności,
• promowanie kultury uczciwości i etycznego zachowania w organizacji,
• obsługa zgłoszeń dotyczących niewłaściwego postępowania i inicjowanie dochodzeń, gdy jest to konieczne,
• zapewnienie, że wszelkie naruszenia zgodności są szybko i skutecznie rozwiązywane,
• działanie jako punkt kontaktowy dla organów regulacyjnych i innych zewnętrznych interesariuszy,
• przygotowywanie i składanie raportów do organów regulacyjnych zgodnie z wymogami,
• komunikowanie problemów związanych ze zgodnością oraz aktualizacji zarządowi i radzie nadzorczej.

Compliance officer a specjalista ds. compliance – zakres obowiązków

W temacie rozwiązywania i zgłaszania nieprawidłowości w różnych podmiotach, mamy do czynienia z wieloma działami i stanowiskami, wykonującymi podobne zadania. Przykładem mogą być różnice między compliance a whistleblowingiem, która dla wielu osób są trudne do zauważenia. Różnica między compliance officerem a specjalistą ds. compliance polega głównie na zakresie obowiązków, odpowiedzialności i poziomie decyzyjności. Chociaż oba stanowiska koncentrują się na zapewnieniu zgodności organizacji z przepisami prawa i wewnętrznymi politykami, to różnią się one pod względem zakresu obowiązków i poziomu odpowiedzialności. W praktyce różnice te są znikome, a termy te są wykorzystywane zamiennie. Jednak sprawdźmy, na czym dokładnie polega ta definicyjna różnica w obowiązkach.

Compliance officer jest odpowiedzialny za opracowanie i wdrożenie strategii zgodności na poziomie całej organizacji. Tworzy polityki i procedury dotyczące zgodności oraz nadzoruje ich wdrażanie. Natomiast specjalista ds. compliance jest odpowiedzialny za implementację polityk i procedur zgodności opracowanych przez compliance officera lub zarząd. Przeprowadza regularne kontrole i audyty w celu zapewnienia przestrzegania polityk zgodności.

Może zarządzać zespołem specjalistów ds. compliance i koordynować ich działania. Odpowiada za opracowywanie szkoleń dla rozwoju pracowników w zakresie zgodności. W przypadku specjalisty ds. compliance mówimy natomiast o prowadzeniu tych szkoleń i warsztatów dla pracowników na temat przepisów prawa, regulacji i polityk zgodności oraz udzielania codziennego wsparcia i porad pracownikom w kwestiach związanych ze zgodnością.

Compliance officer i specjalista ds. compliance pełnią kluczowe, ale różne role w organizacji. Compliance officer odpowiada za strategiczne zarządzanie zgodnością i kierowanie zespołem, natomiast specjalista ds. compliance skupia się na operacyjnym wdrażaniu polityk i procedur zgodności. Oba stanowiska są niezbędne do skutecznego zarządzania ryzykiem i zapewnienia przestrzegania przepisów w organizacji. Różnią się także poziomem odpowiedzialności, ponieważ compliance officer to stanowisko samodzielne i kierownicze. Często jednak możemy spotkać się z tym, że nazewnictwo dla tych dwóch stanowisk wykorzystywane jest zamiennie.

Compliance management system – na czym polega?

Compliance Management System (CMS) to kompleksowy zbiór procesów, polityk i narzędzi, które organizacja wdraża w celu zapewnienia zgodności z przepisami prawa, regulacjami branżowymi oraz wewnętrznymi standardami i politykami. CMS pomaga organizacjom identyfikować, zarządzać i minimalizować ryzyka związane z niezgodnością, a także promować etyczne zachowania i kulturę zgodności w całej organizacji. Z tego systemu powinny korzystać przede wszystkim firmy, które zajmują się prowadzoną działalnością maklerską

• Zalety CMS
  • Zapewnia przestrzeganie przepisów prawa i regulacji branżowych, co minimalizuje ryzyko sankcji prawnych.
  • Pomaga w identyfikacji i zarządzaniu ryzykami, co chroni organizację przed stratami finansowymi i reputacyjnymi.
  • Buduje kulturę zgodności i etycznego postępowania w organizacji.
  • Zapobiega sytuacjom, które mogłyby negatywnie wpłynąć na wizerunek firmy.
• Implementacja CMS – wymaga zaangażowania zarządu i całej organizacji. Kluczowe kroki to:
  • wyraźne wsparcie ze strony najwyższego kierownictwa, które podkreśla znaczenie zgodności,
  • wyznaczenie odpowiedzialnych osób lub zespołów za zarządzanie i nadzorowanie CMS,
  • stworzenie planu wdrożenia CMS z jasno określonymi terminami i kamieniami milowymi.

Manager obszaru compliance a complienace officer

System zarządzania zgodnością podlega pod compliance officera, jednak często możemy spotkać się także z terminem „managera ds. compliance” lub „managera obszaru compliance”. Czy są to te same stanowiska? Mamy tutaj podobną sytuację jak w przypadku specjalisty ds. compliance, który z założenia ma nieco inny zakres obowiązków oraz mniejszą odpowiedzialność, jednak w praktyce obowiązki te pokrywają się. Tym razem również manager i officer mają praktycznie to samo znaczenie, a terminy te stosowane są zamienne, jednak na gruncie definicji i pierwotnego założenia możemy wyszczególnić drobne różnice. Są one tak naprawdę widoczne dopiero w dużych organizacjach, gdzie dział compliance musi być bardzo rozbudowany.

• Podobieństwa:
  • oba stanowiska koncentrują się na zapewnieniu zgodności organizacji z przepisami prawa i wewnętrznymi politykami,
  • oba wymagają znajomości przepisów, regulacji i praktyk zgodności,
  • zarówno compliance officer, jak i manager obszaru compliance mogą prowadzić szkolenia i edukację pracowników.
• Różnice:
  • zakres odpowiedzialności – compliance officer ma często szerszy zakres odpowiedzialności, obejmujący strategię zgodności na poziomie całej organizacji, podczas gdy manager obszaru compliance koncentruje się na operacyjnym wdrażaniu polityk i zarządzaniu zespołem,
  • poziom decyzyjności – compliance officer zwykle ma wyższy poziom decyzyjności i raportuje bezpośrednio do zarządu, natomiast manager obszaru compliance działa bardziej na poziomie operacyjnym i może podlegać compliance officerowi, a jednocześnie kierować zespołem specjalistów ds. compliance.

Compliance officer – zarobki

Wynagrodzenie compliance officera w 2024 roku może znacznie się różnić w zależności od kilku kluczowych czynników, takich jak lokalizacja, wielkość i branża firmy, doświadczenie zawodowe oraz zakres odpowiedzialności.

• Lokalizacja geograficzna – wynagrodzenia mogą różnić się w zależności od kraju, a nawet regionu w danym kraju. Na przykład compliance officer w Stanach Zjednoczonych może zarabiać więcej niż w Europie Środkowo-Wschodniej. W dużych miastach, takich jak Nowy Jork, Londyn czy Frankfurt, zarobki są zazwyczaj wyższe ze względu na większą koncentrację firm finansowych i wyższe koszty życia.
• Branża – branże o wysokim poziomie regulacji, takie jak bankowość, finanse, farmacja czy telekomunikacja, często oferują wyższe wynagrodzenia ze względu na złożoność przepisów i wysokie wymagania dotyczące zgodności. W mniej regulowanych sektorach, takich jak handel detaliczny czy produkcja, wynagrodzenia mogą być niższe.

• Wielkość firmy – duże korporacje z globalnym zasięgiem często oferują wyższe wynagrodzenia w porównaniu do małych i średnich przedsiębiorstw, ponieważ mają bardziej złożone potrzeby w zakresie zgodności.
• Doświadczenie zawodowe i wykształcenie – compliance officer z wieloletnim doświadczeniem i specjalistycznymi certyfikatami (np. Certified Compliance & Ethics Professional, CCEP) może oczekiwać wyższych wynagrodzeń już na starcie. Wyższe wykształcenie, zwłaszcza w dziedzinach takich jak prawo, finanse czy zarządzanie, również może pozytywnie wpłynąć na poziom wynagrodzenia.
• Zakres odpowiedzialności – compliance officer odpowiedzialny za cały region (np. EMEA) czy globalne operacje może zarabiać więcej niż osoba zajmująca się tylko lokalnym rynkiem. Poziom stanowiska (np. senior compliance officer vs. junior compliance officer) również ma znaczenie.

Warto też podkreślić, że mówiąc o stanowisku compliance officera należy pamiętać, że może wiązać się ono z karierą międzynarodową. Niestety, choć zakres obowiązku jest często ten sam, to konieczne jest znanie przepisów prawa dla konkretnej lokalizacji i przyjętych norm prawnych. W wielu przypadkach międzynarodowe korporacje decydują się także na zatrudnienike zdalne. Zatem jak kształtują się zarobki na stanowisku compliance officer w różnych częściach świata?

• Stany Zjednoczone – według danych z serwisu Glassdoor, średnie wynagrodzenie compliance officera w USA wynosi około 75,000 – 130,000 USD rocznie, przy czym wynagrodzenia na wyższych stanowiskach mogą sięgać nawet 200,000 USD rocznie.
• Europa – w Wielkiej Brytanii wynagrodzenia dla compliance officerów wynoszą średnio 45,000 – 85,000 GBP rocznie, przy czym w Londynie mogą one być wyższe.
  • W Niemczech średnie zarobki to około 60,000 – 100,000 EUR rocznie.
• Polska – wynagrodzenia compliance officerów w Polsce wahają się od 120,000 do 240,000 PLN rocznie, w zależności od doświadczenia i branży.

Compliance manager – zarobki

W przypadku compliance managera zazwyczaj mówim o tych samych zarobkach, ponieważ jak wspominaliśmy wyżej, w wielu przypadkach zakres obowiązków na tych stanowiskach jest bardzo podobny. Tylko w większych firmach, które mają bardzo rozbudowaną strukturę możemy spotkać się z wyraźnym rozdzieleniem compliance officera a managera compliance.

Compliance officer – praca: jak wygląda dzień pracy?

• Compliance officer zaczyna dzień od przeglądu e-maili i wiadomości dotyczących zmian w regulacjach, które mogą wpłynąć na działalność firmy.
• Monitorowanie aktualności prawnych i regulacyjnych związanych z branżą, w której działa firma.
• Codzienne spotkanie zespołu compliance w celu omówienia bieżących zadań, podziału obowiązków oraz priorytetów na dany dzień.
• Przegląd statusu prowadzonych dochodzeń lub audytów.
• Przeprowadzanie regularnych audytów wewnętrznych, aby upewnić się, że wszystkie procedury są przestrzegane.
• Analiza danych dotyczących zgodności oraz identyfikacja potencjalnych obszarów ryzyka.
• Organizowanie i prowadzenie szkoleń dla pracowników na temat nowych regulacji i polityk zgodności.
• Przygotowywanie materiałów edukacyjnych i informacyjnych dla pracowników.
• Współpraca z działami prawnym, HR, finansowym i operacyjnym w celu zapewnienia zgodności w różnych obszarach działalności firmy.
• Udział w spotkaniach projektowych, aby doradzać w kwestiach zgodności i regulacji.
• Prowadzenie dochodzeń w sprawie zgłoszonych naruszeń i nieprawidłowości.

Jakimi nieprawdłościami zajmuje się complaince officer?

• Pranie brudnych pieniędzy – zajmowanie się przypadkami, w których środki finansowe pochodzą z nielegalnych źródeł i są wprowadzane do obiegu gospodarczego. Sprawdza również zabezpieczenia przeciwdziałalnia finansowaniu terroryzmu.
• Manipulacje rynkowe – przypadki fałszowania cen akcji lub innych papierów wartościowych w celu uzyskania nienależnych korzyści finansowych.
• Łapówki – przypadki, w których pracownicy firmy otrzymują lub oferują korzyści majątkowe w zamian za korzystne decyzje biznesowe.
• Konflikty interesów – sytuacje, w których pracownicy podejmują decyzje, które mogą przynieść korzyści im samym lub ich bliskim kosztem interesów firmy.
• Niewłaściwe przetwarzanie danych osobowych – naruszenia przepisów RODO (GDPR), takie jak niewłaściwe gromadzenie, przechowywanie lub udostępnianie danych osobowych klientów lub pracowników.
• Nieprzestrzeganie przepisów BHP – przypadki niewłaściwego zarządzania ryzykiem w miejscu pracy, które mogą prowadzić do wypadków i urazów pracowników.
• Fałszowanie dokumentacji finansowej – sytuacje, w których dochodzi do celowego zniekształcania informacji finansowych w raportach i sprawozdaniach finansowych.
• Unikanie opodatkowania – przypadki ukrywania dochodów lub stosowania nielegalnych praktyk w celu uniknięcia płacenia podatków.
• Nielegalne zrzuty i emisje – przypadki, w których firma nie przestrzega przepisów dotyczących ochrony środowiska, takie jak nielegalne zrzuty substancji chemicznych lub emisje zanieczyszczeń do atmosfery.
• Dyskryminacja i molestowanie w miejscu pracy – przypadki dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, religię lub inne cechy oraz przypadki molestowania seksualnego.
• Naruszenia umów o pracę – sytuacje, w których firma nie przestrzega warunków umów o pracę, takich jak niewłaściwe wynagrodzenia, nadgodziny, brak odpowiednich przerw lub urlopów.